شاید بارها با عبارت سوپیشینه برخورد کرده باشید اصلا سو پیشینه چیست ودر صورت داشتن چگونه حذف می شود در این مقاله قصد داریم در خصوص این مطلب به بحث وگفتگو بپردازیم
اگر کسی بخواهد یک فعالیتی را در هرزمینه ای به عنوان مثال تاسیس یک شرکت را تقاضا نماید وبرای شروع به فعالیت مجوز کسب کند نیاز است که گواهی عدم سوء پیشینه داشته باشد تا به اصطلاح مجاز به فعالیت باشد درنتیجه گواهی عدم سوء پیشینه یک گواهی خیلی مهمی است که عموما همه افراد جامعه با ان به نوعی در یک برهه از زمان سروکار دارند . اگرشخصی در گذشته خود مرتکب جرمی از جرایم مهم مذکور درقانون مجازات اسلامی مثل قاچاق یا کلاهبرداری و....بشود مسلما دارای سوء پیشینه واین موضوع در سجل کیفری او ثبت می گردداما آیا تا ابد در سجل سوپیشینه او باقی می ماند اصلا قابل حذف است یا نه؟
در پاسخ به این سوال که اصولاسوءپیشینه تا چه زمانی طول می کشد ؟مسلما به عوامل مختلفی بستگی دارد و وبرای ان نمی توان زمان معینی را تصور کرد ؛ اما باید این مطلب رابدانیم که حذف سوء پیشینه اتفاقی دور از ذهن نیست و اکثر جرم ها بعد از یک مدتی قطعا حذف می شوند.بحث سو پیشینه یک نوع مجازات است که در قانون تحت عنوان مجازات های تبعی شناخته شده اند یعنی به تبعیت از جرم به وقوع یافته فرد مجرم را از خیلی خدمات وحقوق اجتماعی محروم می سازد .
باید این نکته را یاد آوری کنیم که اکثریت افراد جامعه می پندارند که فردیکه که به هرنحوی دچار محکومیت ووگذراندن حبس حتی به مدت کوتاه گردد سوءپیشینه برای او لحاظ می شود در صورتی که باید عنوان کرد این عقیده اشتباه است چراکه مفهوم سوء پیشینه کیفری بر در مورد همه جرایم ارتکابی مصداق پیدانمی کند و صرفا در شرایط خاص وحصری که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است به وجود می اید وبسته به نوع جرم ومدت زمان مشخص قانون فاقد اثر می گردد ومی توان گواهی عدم سوءپیشینه دریافت داشت.در خصوص مجازات تبعی در ضمن ماده25قانون مجازات اسلامی به مدت زمان سوپیشینه در جرایم مختلف اشاره نموده است.
وفق این ماده ، محکومیت کیفری موثر یا مجازات تبعی در شرایطی حاصل می شود که فرد به این نوع محکومیتها گرفتارشود:
1-محکومیت به مجازات های سالب حیات و حبس ابد : یعنی اگر شخص جرمی را مرتکب گردد که دادگاه او را به حبس ابد و یا سلب حق حیات ( اعدام ) محکوم کند ، به مدت هفت سال از تاریخ توقف اجرای حکم ، سوء سابقه کیفری برای وی درنظرگرفته می شود .
2-محکومیت به قطع عضو و یا قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد : یعنی اگر فردی جرمی را مرتکب که در برگیرنده محکومیت به قطع عضو ویاقصاص عضوی باشد ، به مدت سه سال دارای سوءپیشینه است؛ البته در صورتی که دیه تعیین شده ، بیش تر از نصف دیه باشد .
3-محکومیت به نفی بَلَد و یا حبس تا درجه (4) : دراین مورد هم شخص به مدت سه سال سوء سابقه پیدا می کند .
4-محکومیت به شلاق حدی : تاکید می شود شلاق حدی پس شلاق تعزیری از موضوع خارج است در این حالت به مدت دو سال سوء پیشینه کیفری پیدا می کند .
5-محکومیت به قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت ، نصف دیه کامل و یا کمتر از نصف دیه باشد ، به مدت دو سال محکومیت کیفری موثر ایجاد می شود .
6-محکومیت به حبس درجه (5) که باعث در نظر گرفتن مدت دو سال سوء پیشینه کیفری برای مرتکب خواهد شد .
ناگفته نماند حتی در صورت ارتکاب جرایم مذکور اگر شاکی در پرونده رضایت دهد این مجازات تبعی یا همان سوءپیشینه برای فرد درنظر گرفته نمی شود وبه گونه ای ملغی الاثر است
حال که بررسی شد چه جرایمی مشمول سوءپیشینه هستندومدت زمان پاک شدن این سوءپیشینه در هریک از جرایم چقدر می باشد لازم به ذکر است که حقوق اجتماعی که افراد مرتکب به جرایم فوق الذکر محروم می شوند در ماده 26قانون مجازات اسلامی بیان شده است حقوق اجتماعی همان حقوقی است که قانونگذار برای افراد تبعه کشور جمهوری اسلامی ایران و سایر افراد مقیم در قلمرو حاکمیت ایران منظور کرده و سلب آن حقوق به موجب قانون یا حکم دادگاه صالح است، حقوقی مثل کاندید شدن در انتخابات وعضویت در تصدی های دولتی واستخدام در کلیه دستگاههای حکومتی وموسسات عمومی و.......
در خصوص حذف سوءپیشینه کار خاصی از سمت فرد لازم نیست اما گاهی اوقات پیش می اید که برای انجام فعالیتی یا طی مراحل اداری استخدامی به طور کلی نیاز دارد به ارگان مربوطه گواهی عدم سوپیشینه ارایه دهد لذا از دوروش ممکن فرد متقاضی می تواند این گواهی را دریافت دارد در روش اول ، فرد متقاضی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس بعلاوه ده مراجعه کند . در دومین روش ، می تواند از سامانه ثنا در صورت داشتن برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه استفاده نماید.
