یکی از دغدغه‌هایی که زوجین پس از جدایی از یکدیگر پیدا می‌کنند جدایی از فرزندان خود می‌باشد. هر یک از پدر و مادر خیلی علاقه دارند که فرزند خود را تحت سرپرستی خود قرار دهند و در کنار خود زندگی کنند. به همین منظور در جستجوی راه‌حلی هستند که بتوانند حضانت طفل خود را بر عهده بگیرند. البته در مواقع نادر نیز پیدا می‌شود که پدر یا حتی مادر به خاطر ازدواج مجددی که انجام داده‌اند مایل به نگهداری طفل خود نمی‌باشند که در این مورد باید گفت همانطور که حضانت که حق است در عین حال تکلیف نیز می‌باشد.
مطابق قانون حمایت خانواده دادگاه زمانی که رأی درباره طلاق صادر می‌کند درباره چگونگی حضانت فرزندان نیز تعیین تکلیف می‌کند. نه تنها دادگاه درباره حضانت در حکم طلاق خود اشاره می‌کند بلکه تمام روابط مالی و غیرمالی زوجین با یکدیگر را تعیین تکلیف می‌کند. همچنین اگر هر یک از پدر و مادر، هر کدام مانع اجرای حکم حضانت بشود به دستور دادگاه تا زمان اجرای حکم بازداشت می‌شود.
حضانت طفلی که پدر و مادر او از هم طلاق گرفته‌اند معمولاً طبق قانون و رویه قضایی تا سن 7سالگی با مادر است و بعد از 7 سالگی تا سن بلوغ با پدر است. البته دادگاه به مصلحت طفل توجه خواهدکرد و چه بسا با در نظر گرفتن غبطه طفل، طفلی که به سن 7 سال نرسیده است را به پدر واگذار کند.
زمانی که پسر به سن 15 سالگی و دختر به سن 9 سالگی می‌رسد در اصطلاح حقوقی، بالغ شده است. یکی از اثرات بلوغ در امر حضانت در طلاق این است که به فرزند بالغ اختیار می‌دهد که با هر یک از پدر یا مادر که علاقه دارد زندگی کند و هیچ اجبار قانونی وجود ندارد. همچنین زمانی که شخص بالغ، رشید می‌شود(معمولا سن 18 سالگی) از تحت قیمومیت پدر خود نیز بیرون می‌آید و دیگر از لحاظ قانونی، یک فرد کاملا ًمستقل می‌شود و امور خود را در دست می‌گیرد.
اگر مادر ازدواج مجدد انجام دهد حضانت کودک او به پدر واگذار می‌شود که باید توجه شود که اگر مادر ازدواج مجدد کند و پدر فوت کرده باشد همچنان حضانت طفل بر عهده مادر خواهد بود و هیچ تغییری در بحث حضانت بوجود نخواهد آمد اما درباره ازدواج مجدد پدر، قانونگذار هیچ ضمانت اجرایی مدنظر ندارد و اگر پدر تجدید فراش کند کما فی سابق حضانت طفل را عهده‌دار خواهد بود.
برخلاف دید عرف، حضانت هم حق است و هم تکلیف است. به همین منظور قانونگذار محترم فرموده است که هیچ یک از پدر و مادر طفل حق ندارند که از حضانت اطفال خود صرف نظر کنند.
برای حضانت از سوی قانونگذار محترم شرایطی مدنظر قرار گرفته است که می‌توان به شایستگی اخلاقی و توانایی عملی هر یک از طرفین لازم است.
آیا امکان سلب حضانت از پدر یا مادر وجود دارد؟
بله؛ امکان سلب حضانت وجود دارد و بدین شرح است که هریک از پدر یا مادر که مدعی عدم صلاحیت طرف مقابل است می‌تواند دادخواست سلب حضانت را به دادگاه ارائه کند. البته صرف ادعا کافی نیست و مدعی باید دلایل قابل قبولی هم به دادگاه ارائه دهد.
آیا در زمانی که طفل تحت حضانت یکی از والدین است می‌توان با او ملاقات کرد؟
بر اساس قانون، در صورتی که به علت طلاق، هر یک از والدین که حضانت فرزند با او نیست حق ملاقات فرزند خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آن در صورت اختلاف بین والدین با محکمه است.
